Het boek ‘De zin van het bestaan’ van Viktor E. Frankl lag al lange tijd op mijn stapel nog te lezen boeken. Ik was er tot nu toe steeds met een boog omheen gegaan, omdat hij zijn concentratiekamp ervaringen daarin zeer gedetailleerd beschrijft. Ik zag er nogal tegenop om de tot in detail beschreven verschrikkingen van de tweede Wereldoorlog in het concentratiekamp te lezen. Ik visualiseer namelijk nogal fantasierijk. Daarnaast voelde ik mij ook een beetje ‘oorlogsverhalen moe’, ondanks dat ik wist dat hij een positieve boodschap had over overleven in extreme omstandigheden. Toch voelde het aan mijzelf verplicht om dit wel te doen.

Lot

Ik had namelijk vaker minder positief over mijn vader gesproken. Hoe hij er vroeger te weinig voor mij zou zijn geweest, weinig interesse in mij had getoond en andere uitingen van teleurstelling en frustratie. Helaas was hij al op jonge leeftijd (58) overleden. Ik was een jongeman van twintig jaar. Als hij oud had mogen worden, zouden we als volwassen zoon en vader samen wandelingen hebben gemaakt en ergens op een terras ook over vroeger hebben gesproken. Waarschijnlijk hadden we op milde toon onze gevoelens naar elkaar uitgesproken en een mooie band opgebouwd. Nu, tijdens deze stormachtige februari week moet ik weer veel aan hem denken. Zijn verjaardag kwam weer voorbij. Ik ben ondertussen even de tel kwijt hoe oud hij nu zou zijn geweest, ‘bijna honderd’ flitst het antwoord gelijk door mij heen.

Veerkracht

Ik ben pas na al die jaren een getypt verslag van mijn opa (zijn vader) over zijn belevenissen in gevangenschap tijdens de tweede Wereldoorlog aan het lezen. Mijn broer gaf het mij laatst mee. Bijzonder om na 75 jaar een in oud Hollands geschreven verslag uit het verre verleden te lezen. In zowel het boek, alsook uit het verslag van mijn opa spreekt de intense drive om verder te leven, de moed nooit op te geven en zelfs om zingeving uit erbarmelijke omstandigheden te halen, ook al lijkt het allemaal zinloos.

Vooral een doel en geloof hebben in de toekomst is cruciaal om door te kunnen gaan, aldus beiden. Mijn opa verlangde vurig naar zijn vrouw en kinderen en Viktor Frankl wou zijn levenswerk over zijn therapievorm afmaken. Zijn gehele familie was ondertussen al uitgemoord. Mensen die niet meer geloofden in een toekomst, gingen allemaal dood. Doordat de geest het opgaf in verbittering, ontgoocheling, of sarcasme, gaf het lichaam het ook op.

Zingeving

Van mijn opa en Viktor Frankl leer ik dat het niet alleen gaat over wat ik van het leven verwacht, het gaat ook om wat het leven van mij verwacht. Oftewel het leven zelf is al de zingeving, waar wij iets van mogen maken. Mijn vader was nog maar een jongvolwassene van twintig jaar, toen hij opgepakt werd en ondergedompeld raakte in het oorlogsgeweld met bijbehorende chaos, dood en verderf. Dit zal hem behoorlijk getekend hebben.

Familie

Ik las deze week het boek ‘De nieuwe fiets’, van Dirk Jan Roeleven. Dirk Jan had zijn vader op z’n vijftiende verloren, geveld door longkanker. Hij had een innige band met hem. Dertig jaar na het overlijden van zijn vader komt hij tijdens een uitputtende fietsklim in de bergen van Italië zijn vader in de mist tegen. Zijn vader moedigt hem aan en hij beseft plotseling intens dat hij hem altijd gemist heeft. Daar op de top ervaart hij dat zijn vader er al die tijd voor hem was en altijd is, als hij dat wil.

‘Het leven is een mysterie en een grote puzzel, die ik niet kan oplossen’, besloot ik en concentreerde mij op de puzzelstukjes waar ik wel invloed op heb en die mij zingeving geven. In gedachten omhelsde ik innig mijn vader.

Luistertip:My father’s eyes, Eric Clapton