Tijdens de zaterdagavond voorstelling van Amadeus Mozart, dwaalden mijn gedachten af naar het universele thema dat het ene niet kan bestaan zonder het andere. Oorlog en vrede, liefde en haat, diepgang en oppervlakkigheid, schoonheid en lelijkheid, passie en saaiheid, het een kan niet bestaan zonder het andere.
Ik las een passage in het laatste boek van Bert Hellinger (mijn leven, mijn werk), waarin hij voorstelde dat je (in gedachten) naar iedereen gaat die jou ooit pijn gedaan heeft in het leven. Vervolgens zeg je tegen hen,’ ik ben net als jij’. ‘Een goede les in nederigheid en bewustwording van je eigen afgronden’, dacht ik. Meestal zijn we van mening dat wij het centrum van het universum zijn. Het draait om ons. Ik heb gelijk, ik ben integer, ik bedoel het goed etc. Het is een afweermechanisme om je niet met je eigen schaduwkant bezig te hoeven houden, ook wel projectie genoemd. Deze framing leidt juist tot ellende. De uitspraak ‘ik ben net als jou’, is een weg naar ‘wij’ ipv ‘ik’. Een route naar saamhorigheid en vrede.
Het lukte mij niet goed om te genieten van deze muziektheater voorstelling. Allereerst had ik mij er een andere ‘voorstelling’ van gemaakt, nl met meer muziek. Dit bleek niet het geval. De hofcomponist Antonio Salieri (Mark Rietman) gidste ons met oneindig lange monologen door het theaterstuk, met hier en daar wat mooie muziek. Wel had ik bewondering voor de acteur, dat hij deze veelheid aan teksten schijnbaar moeiteloos kon onthouden, om het vervolgens over ons uit te storten.
Mijn gedachten dwaalden af naar de komende pauze, want ik had ook dorst. Tijdens het pauzemuziekje, in de saaie en immens grote Martinihal foyer, dacht ik aan een recensie die ik ‘s middags had gelezen over de geschiktheid van dit spektakel voor een breed publiek. Ik keek eens om mij heen om een goede indruk van een breed publiek te krijgen. ‘Ook niet echt een compliment’, dacht ik en ging weer even verzitten in verband met mijn rugpijn. ‘Het spektakel had beter ‘Salieri’ kunnen heten, gemeten naar het ‘balbezit qua woorden’. Deze man was minstens twee keer zoveel aan het woord als Amadeus Mozart. Na de pauze werd er gelukkig wel wat meer gemusiceerd, al bleef de enorme woordenbrij mij nogal vermoeien. Ik was niet de enige in het brede publiek die afdwaalde en dus de focus af en toe verloor. Mijn vriendin bekende na de voorstelling af en toe van die ‘wegtrekkertjes’ te hebben gehad.
Tijdens de zoveelste foute actie van de schurk besefte ik waar vooral mijn weerstand zat. Een week daarvoor was ik op verzoek meegegaan naar de bioscoop film the Lion King. De hele voorstelling door ging het over het goede en het kwade. Alles voorspelbaar. Deed ‘de goede’ iets aardigs, dan kon je erop wachten dat ‘de kwade’ er wel weer iets intens gemeens op bedacht en uitvoerde.
Deze Amadeus voorstelling had precies hetzelfde thema. De onschuldige tegen het kwade. Eerst had ik de aanname dat ik blijkbaar niet meer goed tegen onrecht en de bijbehorende spanningen kon. Er niet meer goed mee kon omgaan. Toegegeven, ik wil eigenlijk alleen nog maar leuke mooie feelgood films tot mij nemen, om mijzelf een beetje goed te blijven voelen. Echter vanavond drong het opeens tot mij door. Dit was polarisatie in de zuiverste vorm. Het absolute onderscheid tussen de (alleen ) goeden en de (alleen) kwaden zet juist aan tot irritatie, pesten, geweld en oorlogen. Alsof Amadeus altijd zo onschuldig en naïef was. Alsof de Lion King dag in en dag uit altijd zo zalvend rechtvaardig, gelijkmatig en de goedheid zelve was. ‘Nee natuurlijk niet’, concludeerde ik. Zij gedroegen zich ook wel eens chagrijnig, klagerig en bagger tov hun medemens.
Zoals wij allen; soms lief en soms onuitstaanbaar. 👿
‘Kunnen verdragen en zelfreflectie is een sleutel tot contact’, mompelde ik. Ik wens mijzelf en iedereen veel succes en plezier bij deze oefeningen en blijf alert op je eigen sleutel.
Tonies columns (Elk weekend😎) 