Een mailtje van een neef van mij kwam vorige week binnen. Afgelopen zomer had hij al aangekondigd in onze familiegeschiedenis te willen duiken. Ik las de brief met voor onze familie nieuwe informatie van de werkgroep documentatie van het Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Geschokt bleef ik steken bij de passage dat zijn grootvader en dus mijn vader bij aankomst in het kamp speciale kampkleding had gekregen en vanaf dat moment alleen nog maar aangesproken werd met zijn nummer. Hij was Häftling (gevangene) nr. 3905 geworden. Hij mocht zijn eigen naam niet meer gebruiken. Zijn identiteit was hem ontnomen.

We zitten op het terras van het huiskamercafé Westerwijtwerd van Thomas en Katrien. We genieten van de gastvrije en ontspannen sfeer, de lekkere pizza’s uit de eigen steenoven en de heerlijke speciale biertjes. Het tempo van de aangereikte kwaliteit pizza slices ligt hoog. De verschillende gasten aan de lange tafels delen gebroederlijk het voedsel en het zachte avondrood van de zon maakt deze windstille avond nagenoeg volmaakt. ‘Het is hier zo vredig’ bedenk ik mij en op hetzelfde moment brengt Katrien met haar Iphone ‘de radio herdenkingsuitzending’ mee naar het terras.

Even later neemt absolute stilte het twee minuten over. Het Hoogeland is even een stilstaand beeld geworden en geeft hiermee ruimte voor herinneringen.. Het enige geluid is de herhalende fluistering in mijn hoofd; ‘ 3905’, ‘3905’, ik voel een koude rilling en heb behoefte aan een arm om mij heen. Het is niet mijn pijn en toch ook weer wel, omdat het een onderdeel is van mijn familiegeschiedenis. De emotie blijft even steken in mijn keel, die als een koude korte windvlaag ook mijn rug doet verstijven. In gedachten maak ik een buiging uit respect voor mijn overleden familieleden en besef opnieuw dat dit trauma niet van mij is. Ik hoef het niet te dragen. Ik ben stil voor allen die het slachtoffer zijn van geweld toen en nu.

Het Wilhelmus ergens op het Hoogeland komt net iets te vroeg als een verre zachte geluidsgolf naar ons toe rollen en op dat moment neemt de NOS uitzending het Wilhelmus op ons terras het over.

De bewegingen van het dagelijkse leven worden hervat. De koffie en de Italiaanse borrel verwarmen ons en we fietsen even later over de slingerende landweggetjes terug naar huis. Het is stil in mij geworden.

Was het toeval dat ik samen met mijn zoon het nummer Freedom van Django uitkoos en instudeerde? Af en toe komen we met een groepje buurtgenoten bij elkaar om samen muziek te maken en ik vond het een leuk nummer wat ik mijn zoon onlangs hoorde spelen. Afgelopen zondag mocht ik zingen van vrijheid. Ingetogen en dankbaar en nog meer bewust zong ik over onze en mijn vrijheid.

I am looking for freedom, looking for freedom 
And to find it cost me everything I have 
Well I am looking for freedom, looking for freedom 
And to find it, may take everything I have

Freedom Django Unchained