Muziek bij de kachel (I will sing for you)
In mijn column van 15 november 2019 schreef ik over muziek als medicijn. Binnen de gezondheidszorg valt muziektherapie onder de noemer vak therapie. Soms (en vaker) is het beter en indringender om geen woorden meer te gebruiken. Taal kan zo ingewikkeld en verwarrend zijn. Het kan verbinden en je kan er ook afstand mee scheppen, of in verstrikt raken. Als wapen inzetten.
Het is het een wonder dat we elkaar nog redelijk goed kunnen begrijpen. Omdat we elkaar niet kunnen ‘zien’ en alleen een verhaal creëren in ons hoofd over de ander.
Muziek kan de juiste snaar raken bij de passende omstandigheden. Het komt dan rechtstreeks binnen; verbind, verblind, maakt hard of zacht, zoekt harmonie, ontmoet, verenigd, heelt wonden en kiest de eigen snelweg naar het hart en soms bereikt het opeens de ziel.

Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band

Al heel jong kwam ik in aanraking met muziek. Als jongste in een gezin met vijf kinderen luisterde ik naar de muziek van the Beatles en Rolling Stones die door mijn broers en zus gekocht werden. Ik zie mijzelf liggen op de vloer van de woonkamer op het voor mij oneindig grote vloerkleed en luister diep onder de indruk naar Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band van de Beatles. Het is 1967 en ik ben in vervoering van deze bijzondere LP die mijn zus van haar toenmalige vriend kreeg.
Mijn moeder hield veel van klassieke muziek en op één of andere manier sloot dat toentertijd niet bij mij aan. Waarschijnlijk speelde hier de operante conditionering een rol. Klassieke muziek werd uit de kerk op de lange voor mij saaie zondagen ‘eindeloos’ lang thuis ‘gedraaid’. Ik associeerde het dus niet met voor mij fijne dingen.

Mijn moeder zong ook in een oratorium en had een prachtige sopraan stem. Haar gezang werd thuis niet geheel serieus genomen in de overwegend macho mannen wereld. Als we meededen, dan was het een beetje plagerig meegalmen. Ik realiseer mij nu dat zij er nooit iets van heeft gezegd.

‘Wat zou ik graag alsnog eens met haar zingen’, besef ik en voeg alsnog een bladzijde van het verre verleden toe.
‘Ik pak mijn gitaar en zit weer op het oude kleurrijke haardbankje in de woonkamer op het niet meer zo grote vloerkleed.
Mijn moeder staat rechts van mij. Ze ziet er prachtig uit in haar lange zwarte kanten opera jurk. Haar mooie zwarte halflange krulhaar accentueert haar blanke huid en diepbruine ogen.
Ik ben een beetje zenuwachtig nu ik met haar mag zingen en begin met de eerste voorzichtige kleurklanken van mijn gitaar. Alsof mijn moeder het aanvoelt, legt ze liefdevol haar linkerhand op mijn rechterschouder, waarmee woorden overbodig zijn geworden.
Mijn stem hervindt zichzelf. ‘If it be your will’, zing ik en de hemelse klanken van haar stem doen de engelen om ons heen meezingen. Iedereen is opeens doodstil; mijn vader, broers en zus, zittend met z’n allen op de grote bank bij de kachel.
Langzamerhand verschuift het beeld en in deze gecreëerde tijd van het moment raken de handen van Joke heel zachtjes de toetsen van de piano. Naast Joke zit Tanja en met haar cello tokkelt zij zachtjes mee en gaat langzaam over naar de strijkstok voor de liefdevolle diepe zielsgeluiden.
Cees zit achter ons op de Cajon en zijn handen zijn als de brushes voor een completerende stevige maat.
De hemel huilt en lacht tegelijkertijd.
Ik wil deze bladzijde nog niet omslaan. Mijn moeder kijkt mij nog even aan en ik weet dat dit nummer voor altijd in mijn hart is gesloten’.

Luistertip: If it be your will, Leonard Cohenhttps://www.youtube.com/watch?v=9mqhuNrdwFw