Alweer zes jaar schrijf ik mijn wekelijkse column volgens hetzelfde ritueel. Allereerst dient zich een onderwerp aan voor de komende week. Dit gebeurt meestal ergens in het weekend. Vaak is het datgene waar mijn aandacht blijft hangen. Vervolgens geef ik het een werktitel en begint het schrijfproces. Aan het begin van de nieuwe week staat de column als een ruwe schets ‘in de steigers’, opgeslagen in mijn notebook. Dagelijks kijk ik meerdere keren, echter vooral ‘s avonds. In alle rust bekijk en doorloop ik mijn opzet en begint het bewerken van de tekst. Dit betekent onder andere het veranderen of aanpassen van woorden, schrappen van zinnen tot meestal de column standaard van 400- 500 woorden en vaak een beetje meer, omdat ik het niet kan laten.

De vulpen

Bij ‘De vulpen’ ging het anders. Al een tijd lang voel ik de behoefte om het verhaal van de vulpen van mij af te schrijven. De titel lag al maanden klaar. Elke week werd het toch weer een ander onderwerp en zakte ‘de vulpen’ op mijn digitale lijst van eventuele onderwerpen.

Weerstand 

Ik dacht dat mijn weerstand tegen de vulpen was ontstaan, omdat ik vanuit mijn vorige functie, medewerkers jarenlang bij hun afscheid een vulpen namens het bedrijf moest overhandigen.  Ondertussen doen we al jarenlang een intens beroep op medewerkers om toch vooral zich te bekwamen in digitale vaardigheden, die essentieel zijn om überhaupt nog met cliënten te kunnen werken. Ik stel mij voor dat ergens in het hoofdgebouw van GGz Lentis een kast staat, volgestouwd met vulpennen in gedateerde doosjes. Ooit Ingekocht door een medewerker inkoop, waarbij waarschijnlijk per ongeluk een cijfertje teveel op het bestelformulier had gestaan. Met als gevolg nog een voorraad voor vele jaren.

Reflectie

Bij mijn laatste speech in functie, heb ik voor de afzwaaiende medewerker de vulpen met bijbehorend ritueel op de grond neergelegd. Het lukte mij niet meer om deze met overtuiging rechtstreeks te overhandigen. Zij pakte het sportief op en raapte het analoge geschenk van de vloer. Ik realiseerde me toen wel dat ik er iets mee moest doen om toekomstige excessen te voorkomen. Bij een intensief reflectief moment kwam onlangs bij mij ook mildheid naar boven ten aanzien van de vulpen. Immers ‘oud’ kan ook weer epic zijn. Ik had er zelfs nog een keer een column aan gewijd, nl ‘De lp en de cd (weer hip of epic)’ 11-10-2019.

Daarnaast had ik vorige week met vriend ritzo ten cate schrijver vh boek donkerder) over het schrijverschap gesproken. Hij adviseerde mij de meditatieve vorm journaling aan. Hij keek mij aan en zei: ‘en dan schaf je voor dit prachtige ritueel een mooie vulpen aan’. Ik keek hem aan en checkte of er een grijns zou komen, echter het bleek een serieuze geste. Hij is twintig jaar jonger. Hij houdt van vulpennen.

traumasporen

Opeens wist ik het. ‘Ik ben weer terug op mijn allereerste schooldag van de lagere school. Ik begrijp direct dat het vrijuit spelen van de  kleuterschool tijd definitief verleden tijd is en voel een ‘knoop in mijn maag’. De rigide juf legt alles op strenge toon uit en haalt daarmee het vuur uit mij tot het een klein zielig waakvlammetje van overleven is geworden. Juf deelt vulpennen en inkt uit en even later krijgen we ons rapport boekje plechtig uitgereikt, die de komende zes jaar onze prestaties zullen weergeven. Door de spanning valt het door mij geopende inktpotje over mijn tafeltje en kruipt in en op mijn gloednieuwe rapportboekje.

‘Dit is de oorzaak’, zeg ik met een mengeling van verbazing en opluchting hardop tegen mijzelf. Na 57 jaar is het mysterie van de vulpen afkeer eindelijk opgelost. ‘Toch hoef ik geen vulpen’, dacht ik dit keer met volle bewustzijn. Het bevlekte rapportboekje is weer een ander trauma. Daarover later meer.

Luistertip: School, Supertramp

Het is januari en daarmee zijn we opnieuw over de oud en nieuw tijdsdrempel in een nieuw jaar beland. Het is altijd weer bijzonder hoe priming, ook wel eens suggestie genoemd, werkt. Want de periode rondom 01 januari wordt vooral gekenmerkt door goede voornemens. Het nieuwe nieuw jaar is als een blanco pagina, waarin nieuwe kansen en mogelijkheden kunnen worden geschreven. Je kunt het ook ervaren als zomaar een getal, waarbij de eigen (belemmerende) overtuigingen, waarden en doelen allang sluimeren, maar de veranderwensen nog steeds worden uitgesteld.

Drijfveren

De vaak onbewuste drijfveren zijn doorslaggevender dan de ‘kracht’ van een start in het nieuwe jaar. De reflectieve periode van december wordt vaak hoopvol ingeruild voor concrete wensen en doelen. Het blijkt echter dat meer dan tachtig procent van de intenties al in de derde week van januari hard onderuitgaan. ‘Blue monday’ heet het en heeft de eer om de meest depressieve dag van het jaar te zijn. Doelen zijn alweer opgegeven, wensen vooruitgeschoven, dromen verhuisd naar dromenland. Oude ingesleten patronen dicteren weer de zelf gekozen waan van de dag.

Wie wil ik zijn

‘Stop vooral met de focus op doelen en richt je op wie je wil zijn’,  is mijn wens voor iedereen voor komend jaar. Langzamerhand begon het ook tot mij door te dringen dat doelen alleen nuttig en haalbaar zijn, als ze aansluiten bij wie ik wil zijn. 

Mediteer op je eigen manier 

Ik zoek de rust en stilte op en concentreer mij op een bewust gekozen ademritme en in de retentie van dit ritme vraag ik wie ik wil zijn. Ik oefen in het vergeven van mijzelf, in dankbaarheid, liefde en vertrouwen. Het antwoord komt vroeger of later altijd naar mij toe waarom ik voel zoals ik voel, denk zoals ik denk en mij gedraag zoals ik mij gedraag. En hiermee vinden doelen en wensen hun weg naar mij in plaats dat ik er achteraan moet gaan. Oftewel, er is altijd al een connectie geweest met wie ik ten diepste ben en vooral mag zijn. Het is vooral ballast loslaten in plaats van veranderen, want ik ben goed genoeg. Jij ook!

Fijn jaar allemaal, liefs Tonie 

Luistertip: lovely day, Bill Withershttps://www.youtube.com/watch?v=bEeaS6fuUoA 

Er komt een kort berichtje op mijn iPhone binnen. ‘Maxi Jazz overleden’, geeft het wel erg bondige slecht nieuws berichtje van mijn neef aan. ‘Ach shit, een groot man is veel te vroeg gegaan’, antwoord ik even later en mijn eerste kerstdag ochtend begint met een hoofd en hart vol (muziek) herinneringen. Vaak wordt na het overlijden muziek van de artiest een periode veelvuldig beluisterd. Bij Faithless ben ik al die jaren steady doorgegaan om met enige regelmaat van zijn muziek (en van Rollo, Sister Bliss) te genieten. Veel songs zijn voor mij verbonden met mooie en intense belevenissen door de afgelopen decennia heen. Zelfs een week voor zijn heengaan had ik nog op groot scherm de Dvd Live at Alexandra Palace (2008) gezien. Het was direct weer een feest van luisteren, meezingen en mee swingen. Want op deze dance muziek ga je vanzelf meebewegen, uit je hoofd direct naar je hart en soms word je ook diep geraakt in je ziel.

No roots

Halverwege de negentiger jaren kwam ik in aanraking met de muziek van Faithless. Ik was in de platenzaak ‘Elpee’ in Groningen en kan mij het als de dag van gisteren herinneren dat ik direct diep onder de indruk was van deze mix van dance, triphop, progressive trance, hiphop, pop, club en waarschijnlijk nog meer verschillende andere stijlen. Faithless muziek was iets totaal nieuws voor mij en vulde die dag op een magische manier de gehele ruimte van de ‘platenzaak’. Uiteraard vertrok ik met hun net uitgebrachte cd. Vooral het nummer ‘I want my family back’ en ‘No roots’ werden en zijn nog steeds voor mij de ultieme meditatieve songs. Ze maakten dat ik mij diep bewust werd van de impact van het (niet) kennen van je roots van jezelf en voor onze geadopteerde zoon uit Colombia. Vooral de noodzaak om dit uit te zoeken.

Live

Wat  hebben we intens genoten van de verschillende prachtige Faithless concerten, met deze bijzondere frontman Maxi Jazz. Eén van hun laatste concerten staat mij nog extra helder bij. Songs als ‘I want My family back’, ‘No roots’ en ‘We become one’ namen mij mee naar ervaringen waar woorden overbodig zijn. 

Beroemd

In het voorprogramma van dit concert van Faithless, trad rapper Maxi Jazz met zijn E-Type Boys op. Ik was enorm verbaasd dat het publiek pas enthousiast reageerde, toen hij na het voorprogramma opnieuw opkwam met Faithless. Ik denk dat de wijze boeddhist Maxi Jazz ‘beroemd zijn’ goed kon relativeren. 

Liefde

Uiteindelijk gaat het over liefde. Veel luister en dans plezier op het schitterende nummer  ‘What about love’ en dat we misschien ooit daadwerkelijk ‘We come one’ zullen zijn.

Thank you Maxi Jazz for your heavenly music. I want more, but you take the long way home

Luistertip: What about love, Faitlesshttps://www.youtube.com/watch?v=4k9pbZThtNw

Afgelopen weekend waren we met vrienden in museum More, het grootste museum voor modern realisme in Nederland. Ik werd in mijn ziel geraakt door de prachtige fotoreportage ‘De mens in de Metropool’ van Bas Losekoot. Zijn briljant spel met lichtinval en de indringende wijze van het individuele portretteren van mensen in de menigte ontroerde en verstilde mij. Ik realiseer mij hoe belangrijk kunst kan zijn voor onze gezondheid. We beseffen al een tijdje dat het concept gezondheid verder gaat dan alleen psychisch en lichamelijk welbevinden en vooral ook gaat over de kwaliteit van het dagelijks leven, sociale contacten en zingeving.

Kunst en zingeving

Kunst leert ons genieten, leert ons vergeten, leert ons om vanuit een ander perspectief te kijken, voelen, luisteren, geeft troost en inzichten. Kunst laat ons dromen, dansen, zingen, verstillen. ‘De leraar gaf zijn fotografie studenten de opdracht om een week lang alles te gaan bekijken door een diafragma’, zo vertelt Bas in zijn visueel verslag. Op deze manier kijk je opeens heel anders naar de wereld om je heen. Kunst leert je anders te kijken, verschuift je perceptie, doorbreekt patronen.

Kunst en Geneeskunde

Het Radboudumc Nijmegen leert studenten in de opleiding geneeskunde ook door middel van lessen in kunst hun diagnostische vaardigheden en observatie skills te verbeteren. ‘Het is uitgebreid onderzocht dat door patronen in kunst te leren herkennen, dit leidt tot empatischere dokters en meer persoonsgerichte zorg’, las ik in ‘De kunst van het kijken’ het nieuwsbulletin van het Radboud UMC. ‘Wat een prachtig inzicht’, dacht ik. Kunst voor betere artsen en kunst ter bevordering van eigen gezondheid/zingeving.

‘Kunst als spirituele voeding van de ziel’, bedacht ik ondertussen als werktitel. ‘Hiermee is het idee van een podcast over de relatie tussen kunst, gezondheid en leefstijl geboren’, besloot ik en liep het museum uit de natuur in.

Luistertip: Viva la vida, Coldplay https://www.youtube.com/watch?v=dvgZkm1xWPE

https://www.artmajeur.com/nl/magazine/14-levensstijl/10-redenen-waarom-kunst-therapeutisch-is/331555

Het najaar ritueel om de klok een uur terug te zetten ervaar ik altijd weer als een drempel. Elk jaar ga ik met tegenzin de donkere periode van het winterseizoen in. ‘Het enige voordeel van het terugzetten van de klok is een uur langer weekend’, constateer ik met een mengeling van opstandigheid en gelatenheid. De wekker gaat en ik sta op met een gevoel van middernacht. Het is december en ik moet nog steeds wennen aan het donker vroeg in de ochtend en het donker vroeg in de avond.

Overgave

De appelboom heeft ondertussen allang de laatste appels van zich afgeschud, de gevallen bladeren hebben een gekleurd tapijt over het grasveld gecreëerd. De hangmat in de boom ligt vol rottende bladeren. Mijn voeten zakken een beetje weg in het natte nog onbelopen gras. Er hangt een herfstige geur van afscheid in de tuin door de vele november regens vermengd met dat wat teruggegeven wordt aan de aarde.

De houten rechte stoelen rondom de lange tuintafel staan er ondertussen wat verloren en verlaten bij. Het doet mij denken aan een feest dat allang voorbij is en waarbij de feestrestanten nog steeds opgeruimd moeten worden. Het is zondag als we tussen twee miezerig afgeknepen regenbuien door de stoelen inklappen en verplaatsen naar het schuurtje, waar ze mogen schuilen om in het voorjaar terug te keren. Ik pak het vergeten rooster van de BBQ, die nog steeds tegen de boomstam uitrust. De weersinvloeden hebben het ondertussen een roestbruine kleur gegeven. 

Herinneringen aan die laatste nazomerse culinaire gezelligheden roepen even mijn aandacht en verdwijnen vervolgens weer in de mistflarden van het aankomende koude seizoen. ik leg het rooster bij de andere tuin accessoires.

Het is december en ik heb de meteorologische winter onder een onderkoeld protest maar weer geaccepteerd. De tijd van het naar binnen keren en huiselijke geborgenheid is aangebroken. De sfeerverlichting is van buiten naar binnen verplaatst. De traditionele december bijeenkomsten worden gepland en de agenda is gevuld met gezamenlijke borrels, lunches en andere gezellige etentjes.

En weer is er tegen beter weten in de stille hoop en wens op een witte deken van sneeuw die alle wereldse akeligheden bedekt onder een wit tapijt van serene stilte, zachtmoedigheid en hoop. ‘Gelukkig, de top 2000 a gogo tussen kerst en oud en nieuw gaat wel door. Tenminste iets wat nog vertrouwd is, al is het in een andere opstelling’ overdenk ik in dankbaarheid.

Tegelijkertijd vraag ik mij retorisch af of mijn gedoetjes nog wel kunnen in deze tijd van mega XL mondiale problemen. ‘Ja, ik mag mijn eigen mooiste leven leiden, met ook aandacht voor de ander en voor datgene waar ik wel invloed op heb’, antwoord ik mijzelf met overtuiging. ‘Een mooie kerstgedachte’, besluit ik en stap volledig de maand december in. 

Hoe beleef jij december?

Fijne december maand allemaal, liefs Tonie.

Luistertip: something about december, Christina Perriehttps://www.youtube.com/watch?v=OR2LXXIX8ro 

De waarde van tijd
Ik begon anders naar de tijd te kijken en te voelen vanaf mijn ontmoeting met de Chronos en Kairos tijd.

Chronos is oorspronkelijk een figuur uit de Griekse mythologie. Hij staat voor de lineaire, meetbare kloktijd. De tijd waarin we van activiteit naar activiteit gaan. De tijd van de waan van de dag, waarin we binnen onze sympathische automatische respons vooral ‘aanstaan’. Het voelt als een alerte inademing.

Kairos, ook wel weergegeven als Caerus, is in de Griekse mythologie de personificatie van de gelegenheid. Ook wel de gevoelstijd genoemd, eigenlijk gaat het over een moment van tijdloosheid binnen de beschikbare tijd. Kairos is als het ‘oog’, oftewel het
windstille gebied in het centrum van een orkaan. Het oog heeft meestal een diameter van 30 tot 60 kilometer. Hier heerst absolute stilte, een niets, alsof de tijd even stilstaat. ‘Als ik deze afstand binnen het niets als metafoor neem om wandelend af te gaan leggen, krijg ik een voorstelling van het gevoel van alle tijd’, dacht ik. Het voelt als een ontspannen uitademing.

Momenten vasthouden
‘Omdat de tijd toch niet tegen te houden is, ben ik mij gaan verdiepen in het zoveel mogelijk vasthouden, of op z’n minst vertragen van de tijd.
Ik ben mij bewust van de kostbare tijd tussen mijn allereerste inademing en mijn toekomstige allerlaatste uitademing. Ik ben het aan mijzelf en aan diegenen waar ik van hou verplicht om mijn beschikbare tijd optimaal te gebruiken.

Al jong was ik mij doordrongen van het fenomeen ‘pluk de dag’, of leef je leven intens alsof het je laatste dag is. Mijn vader zei vaak tegen mijn moeder, ‘als ik straks met pensioen ben, gaan we genieten’. Hij werd 58 jaar.
Het genieten van de dag lukt mij ook lang niet altijd, ondanks het jong verkregen inzicht. Ook ik heb wel eens van die ‘grauwe’ dagen die ik graag voorbij zie gaan, of failliet verklaar en verlang dan hevig naar een tijdsprong voorbij datgene wat mij bezighoudt.

Intense gebeurtenissen
Tijdens de cursus ‘Word psychisch Fitter’ vraag ik aan de deelnemers waar ze waren op 9-11-2001. Bijna iedereen kan exact beschrijven waar ze op dat moment waren en wat ze deden. We onthouden nl intense gebeurtenissen.
Als je de structuur hiervan begrijpt, kun je er ook vooral bewust gebruik van maken in positieve zin. Koppel een activiteit aan een bijzondere omgeving, op een speciaal tijdstip, waardoor je het moment altijd zal onthouden.

Luistertip: time, Alan Parsons Projecthttps://www.youtube.com/watch?v=yiPtOVP-kec
Leestip:  waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt, Douwe Draaisma

Fijne tijd, hug Tonie ( enne…, waar was jij op 9/11?)