Categorie: 2024

Over het ‘Ha John’ effect

Ben jij ook wel eens hartelijk begroet door iemand, waarbij je je steeds ongemakkelijker ging voelen? Diegene noemt jou bij je naam en vraagt hoe het nu met je gaat. Ondertussen zoek je koortsachtig in jouw lange termijn geheugen naar eventuele gezamenlijke gebeurtenissen, aanknopingspunten, of in ieder geval de naam. En deze wil door jouw emotionele blokkade maar niet komen. Het kan natuurlijk ook zijn dat die ander voor jou minder tot niet interessant was, waarmee je onbewuste deze herinnering in het archief ‘overig’ had opgeborgen.

Context

Meestal herinneren we ons toch even later nog wel de context, (verderop de dag en vooral als we het loslaten), maar de naam niet. Soms beide niet en dat is helemaal een niemandsland gehuld in mist. We herkennen elkaar vaak nog wel in de juiste context (omgeving), maar minder goed als de situatie totaal anders is. Bijvoorbeeld elkaar (her) kennen in een werksfeer en elkaar niet meer kunnen plaatsen op bv een camping ergens in Frankrijk, theater, sauna etc. Beleefdheid en het gevoel ‘af te gaan’ zorgen voor de stress van het niet weten. Zelf kies ik er tegenwoordig voor om in deze situaties gewoon eerlijk te zijn, scheelt een hoop gedoe. Andersom, het niet herkend worden, vind ik zelf ook niet erg. Ik kan gewoonweg niet voor iedereen interessant zijn en daarnaast weet ik ook überhaupt niet de reden van het ‘niet weten’ van de ander.

Herkennen wat niet kan, oftewel een ‘andersommetje’

Ik rij door de wijk waar mijn jongste zoon met schoondochter en kleinkind wonen. Vlakbij hun huis aangekomen herken ik de vader van mijn schoondochter. Ik stop de auto langs de weg en doe het raampje open. ‘Ha John’, roep ik. ‘Hoe is het nu met je’, vul ik aan met nog wat chattalk over de hond. Mijn partner heeft John slechts 1 keer ontmoet en ik wat vaker. Ze checkt bij mij of ik zeker weet dat de meneer weggedoken in zijn capuchon ‘de vader van’ is. De vader van mijn schoondochter woont een blok verderop, ze hebben een zwart witte labrador en hij heeft een baard. De situatie is vlakbij hun huis, check. De labrador klopt ook, check. ‘Alleen de baard is erg wit en groot geworden’, is mijn enige miniseconde twijfel momentje. Maar John antwoord gewoon op mijn vragen. ‘Ik hou het kort, roep ik even later, ‘want het is druk hier op de weg’, en rij al zwaaiend de bocht om naar het huis van mijn zoon en schoondochter.

Niets is wat het lijkt

‘Leuk om jouw vader even kort gesproken zeg ik tegen mijn schoondochter. Later die middag, op de terugweg naar huis, krijgen we een appje van mijn schoondochter.  ‘Mijn vader is vandaag nog niet buiten geweest‘, rapporteert ze vergezeld met een smiley.

‘De meneer lijkt inderdaad op John, heeft ook een labrador, woont vlakbij. Alles lijkt te kloppen, maar John zelf zegt dat die meneer die op hem lijkt en bij hun in de buurt woont beginnende Alzheimer heeft’.

‘Ach, wederom een les voor mij in Altijd navragen, nooit aannemen (Anna) en niet invullen voor een ander (Nivea), denk ik en moet denken aan de quote; je kunt iemand anders niet zien, behalve het beeld dat je in je hoofd van de ander hebt gecreëerd. Dag John,

Hartelijke groet, Tonie 

Luistertip: Hello Goodbye, The https://www.youtube.com/watch?v=MYAjwzjoJP8Beatles 

Quote: ik neem ANNA mee en gebruik geen NIVEA

(Gastschrijver Niek Roerdink)

Lente

De grijze mist verdwijnt en daar is de hemelsblauwe lucht. De geur van de aarde en regen mengt zich met hyacinten en narcisjes die open gaan. De vogels zingen, de bijen zoemen, de lieveheersbeestjes komen uit hun winterslaap. Het is weer warmer, het is lente. Het is verandering en het fijne aan Nederland zijn de wisselingen in de seizoenen vind ik. Tuurlijk kan je emigreren naar waar het gras groener is, maar vergeet alleen niet dat je overal jezelf bent. Aan de Costa del Sol zit je waarschijnlijk ook te zeuren. Ik hoor ze al zeggen ‘tis toch wel fris nu de zon weg is’ gevolgd door ‘nu de zon er weer is is het wel lekker, of te warm’, etc. Ben je het ene seizoen zat, dan komt de volgende alweer bijna en de zon is het aangenaamst als het even weg is geweest.

Mezelf

Ook wij veranderen, qua uiterlijk maar ook qua innerlijk. Niets in de schepping ontkomt eraan, de tijd maakt alles anders, of je daar juist je best voor doet of het liever tegenwerkt. Maar ondanks constante verandering ben je altijd jezelf. Wat is dat precies ‘jezelf’?

Ik ben niet meer degene die ik 10 jaar geleden was, of een jaar geleden, of zelfs een dag geleden. Maar toch voel ik me altijd en overal ‘mezelf’. Het is verdikkeme hardnekkig! Ik ben honderd verschillende versies geweest van ‘mezelf’ maar ik ben nog nooit niet mezelf geweest.

Oom Wim

Ik ben op de crematie van Oom Wim. Ik heb hem al lange lange tijd niet meer gezien maar nu ik hier ben zijn de herinneringen aan hem weer levendig, alsof ik hem gisteren nog zag, of alsof hij er zelf bij is. Bijna de hele familie is er en dat is wel bijzonder om te zien na lange tijd. Een beetje somber denk ik bij het doei zeggen ‘tot de volgende crematie’.  Maar ik vraag mijn hoofd of hij dat even kan laten en ik maak er een ‘tot een reünie’ van en ik doe mijn best daarin te geloven.

Open eind

Mijn vader vraagt mij na afloop in de auto of ik een verhaaltje kan schrijven over afscheid. ‘Ik ga mijn best doen’, zeg ik. Voor mij is afscheid nemen een open einde. Wanneer we als mensen opgesloten zitten in ons denken, ons doen en laten, ons huis en de bezittingen, dan is het ultieme einde de bevrijding.

Hoe vaak ga je dood in één leven? Er zijn verschillende vormen van doodgaan; je verandert van baan, van relatie, van omgeving, van karakter, van energieleverancier, van bestekset enzovoorts. Afscheid nemen van het een is hetzelfde als hallo zeggen tegen iets nieuws.

Bij iets nieuws moet je acclimatiseren en bij vaarwel zeggen moet je rouwen. Het is de emotionele storm waar we op varen en we zijn allemaal zeebaby’s. Maar we gaan dapper door. We slijpen de kwaliteiten die we bewonderen en we hopen uiteindelijk om de rust te vinden aan wal. Maar wel pas ná dat we een legendarische reis hebben gemaakt die we nooit zullen vergeten. En we zullen nooit vergeten.

Luistertip: Linkin park – Shadow of the Dayhttps://www.youtube.com/watch?v=n1PCW0C1aiM

Joseph A. Overton was een Amerikaans politiek wetenschapper (1960-2003). Hij is bekend geworden met zijn ‘Raam van Overton’. Hij legt hierin de acceptabele en niet acceptabele ideeën binnen de context van een periode uit. Dit ‘raamwerk’ laat zien dat ideeën en meningen tijd – en context gevoelig zijn. Eerder schreef ik over de kracht van de  normen en waarden meegekregen vanuit jouw cultuur, het gezin, de vriendengroep, de school, de buurt, het land.

Authenticiteit

We willen uniek zijn, onze eigen gang gaan en tegelijkertijd ook erbij horen. Dit klinkt als een paradox. We willen kunnen zeggen wat we willen en we passen ons in het contact ook enigszins aan. Want, wat is normaal? Wat kun je wel en niet zeggen? Uniek zijn in iets wat de meerderheid uniek vind oogst bewondering en uniek zijn in iets wat een klein percentage tof vind krijgt dan weer minder applaus, roept vragen op, of wordt afgekeurd. Het heeft allemaal met ‘dit raam van Overton’ te maken.

Klimaat verandering en de kikker

Het klimaat verandert in rap tempo en als we geen rigoureuze stappen gaan nemen, kunnen we überhaupt hier straks niet meer leven. 

We zijn eigenlijk als in het voorbeeld van de kikker die in een pan met warm water zit. Alleen staat deze pan op het vuur en het water zal van warm, naar heet, naar uiteindelijk het kookpunt gaan. De kikker blijft echter zitten, terwijl hij keuzes heeft. Of beter gezegd, had. Want de kikker leeft niet meer. Wij zijn die kikker, alleen zien en voelen we het gevaar niet, of willen het niet zien of voelen.

Een kleine groep moedige mensen wel, zoals de nú beroemde Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg die vanaf haar 14e actie voert en lezingen geeft. Ze heeft op Instagram bijna 15 miljoen volgers en op X 5 miljoen volgers.

Zoals ook leden van Extinction Rebellion die geweldloos periodiek de A12 bij Amsterdam blokkeren om aandacht te vragen voor het urgente probleem wat ons allemaal aangaat. Dit doen ze, omdat de urgentie niet genoeg gevoeld wordt bij de doorsnee burger, bij de politiek. Is het extreem wat Greta en Extinsion Rebellion doen, is het (on) acceptabel? Binnen het huidige raamwerk wordt het nog wel vaak als extreem, niet passend, asociaal etc ervaren. Echter begint het (gelukkig) te kantelen.

30 jaar later

De A12 is ondergelopen, grote delen van Nederland zijn niet meer bewoonbaar. Terugkijkend waren de acties van Extinsion Rebellion een keurig, vreedzaam, sociaal en acceptabel middel om op beleefde manier aandacht te vragen voor het urgente probleem van ons allemaal. Ik werd mij onlangs weer superbewust van mijn eigen bijdrage aan de cultuur van de groep. Elke beslissing die ik neem, hoe mini klein ook draagt bij aan de normering van wat er kan en niet. 

Mijn bewustzijn van dit ‘Raam van Overton’, is in mijn optiek een behulpzaam middel om met elkaar in gesprek te blijven en voorzichtig te zijn met oordelen.

Luistertip: Earth song, Michael Jacksonhttps://www.youtube.com/watch?v=XAi3VTSdTxU

Quote: Laten we geduldig en begripvol zijn en compassie hebben en zoals Adriaan van Dis het zo mooi zei, ‘ Ik stel mijn eigen oordeel nog even uit, want des te minder ik vind, des te meer ik ontdek’. En laten we, als we allen bovenstaande uitdragen, vertrouwen hebben dat het goed komt.

Boek: Je bent jong en je wil wat toekomst / Jantijn Anema en Hannah Prins

Stilte 

Deze week moet  ik steeds denken aan de volgende uitspraak;

‘I am currently under construction. Thank  you for your patience’.

Het schrijven stokt, soms is er verdoving, soms verdriet, soms herinneringen en soms even niets. Alledaagse handelingen van de dag gaan dan gewoon en automatisch door. Bruce Springsteen heeft het missen zo mooi vertolkt in zijn ‘Your Missing’ song:

Coffecups on the table, shoes in the hall, ‘Everything is everything, but you’re missing’

Stilte

Ik heb behoefte aan stilte. ‘Muziek heeft ook stiltes’, overdenk ik en besef dat deze interval tussen de klanken vooral een mooie spanningsvolle verwachting in het muziekstuk brengt. John Cage  componeerde stilte. Hij schreef een muziekstuk getiteld 4′33″, waarin gedurende 4 minuten en 33 seconden alleen stilte te horen en te zien is. Maar nu even mijn eigen Stilte.

Mijn oudste broer is gegaan.

Gewoon op een doordeweekse dag in maart en even is niets meer gewoon en vanaf nu alles anders, realiseer ik mij plotseling. “Nu ben ik opeens de oudste’ zegt mijn op één na oudste broer tegen mij. ‘Ik zal de volgende wel zijn’, zegt hij berustend.

Mijn broer is gegaan.

En toen waren er nog vier.

Mijn broer is gegaan.

En daarmee vertelt hij mij impliciet datgene waar het werkelijk om gaat.

Wij blijven nog even hier, lang of kort?

Het grote mysterie van ons leven.

‘Pluk de dag, wees compassievol en hou van elkaar, ook met de werelden van verschil’, is het diepere besef dat mijn broer mij achterlaat. Sail  away brother 🙏

Luistertip: Sail away, Randy Newman https://www.youtube.com/watch?v=HCRGrnhdNQE

Hoe we elkaar kunnen begrijpen gaat mijn verstand te boven. Ik maak een geluid met een specifiek ritme en nauwkeurig gekozen intonatie en jij begrijpt wat ik bedoel, althans, zo lijkt het. Taal is complex, maar communiceren niet per se. Mijn zoontje van bijna 2 jaar kan een handgebaar maken, een bepaalde blik geven in een bepaalde context en ik weet precies wat hij bedoelt.  Soms heb je geen woorden nodig en andere keren schiet je woorden tekort.

Ik probeer een beetje Japans te leren en dat is geen makkie, werkelijk, het is net chinees! We zijn allemaal mensen, maar zodra je een kleine 100km verder bent versta je niemand meer, apart toch? Wat is taal, wie heeft het in godsnaam verzonnen en waarom heeft Japans ook nog eens drie soorten schrift, drie!!

Grenzen

“De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn denken’’ – George Orwell Ik zoek graag de grens op, van taal dan. Dat wil zeggen dat grammaticaregels overboord mogen als je iets goed wil overbrengen. Zoals een poëet een complex gevoel overbrengt door ‘wartaal’ uit te slaan. Alles wat je zegt verwijst naar een idee. Je leest een woord en je brein vertaalt dat vervolgens naar een beeld/sensatie zodat je het kan begrijpen. ‘De boom’ is een totaal ander woord dan ‘de wilg’ en hoewel je technisch gezien hetzelfde bedoelt, kan het gevoel erbij mijlenver uit elkaar liggen.

Een woord roept iets bij je op. Ik zeg ‘slagroomsoes’ en jij krijgt trek, wat een macht! We hebben een beperkt aantal woorden, maar we hebben ontelbare woordencombinaties om uit te kiezen. Best een klus om dan altijd maar op zoek te zijn naar exact de juiste combinaties. Miscommunicatie zou onmogelijk zijn als je de intentie achter de woorden goed kan horen. Want communiceren is een succes als je geluid kan maken, alleen luistert de ontvanger vaak naar wat je zegt en niet naar wat je bedoelt.

Woordenvrijheid?

In Nichiren buddisme gebruiken ze de mantra ‘Nam Myoho Renge Kyo’ (nam-mijo-ho-reng-ge-kio), het is een toewijding aan de lotus soetra die gaat over gelijktijdigheid van oorzaak en gevolg. Pardon? Ze stelden de vraag ‘wat is de beste gedachte die je maar kan hebben?’ en die mantra kwam daar zo’n beetje uit, even heel beknopt gezegd.

En daar vraag je me wat; als je alles kan denken wat je wil, je kan alles zeggen wat je maar wil, wat is dan het beste? Je hebt zo goed leren praten en lezen en schrijven dat je er niet meer over na hoeft te denken. Dat is prettig want het zou anders te veel energie kosten.

Je hebt woordenvrijheid, je kan alles zeggen wat je wil, maar tegelijkertijd ook weer niet. Teveel van die denkprocessen gaat op de automatische piloot. De ‘monkey mind’ willen controleren is hetzelfde als een auto die 200km per uur gaat tot stilstand brengen terwijl je het gaspedaal blijft indrukken, dat gaat meestal niet goed. Die boeddhisten hebben dat goed in de gaten. Maar je kan het ook omdraaien, misschien moet je niet per se reiken naar ‘de beste gedachte die je maar kan hebben’ maar gewoon je slechtste gedachten elimineren, of helemaal liquideren. Of mediteren en de controle terugpakken, of gewoon wat minder rumineren en iets meer contempleren, kan je proberen.

Of gewoon tot 10 tellen voordat je iets zegt, misschien kom je dan op mooiere woorden.

Nog een gedichtje dan maar?

Ik heb geen woorden nodig, taal is een cliché.

Ik kan zijn met wat er is en wat dat is. Geen idee.

Het denken is een luide ruis maar sommige mensen slapen ermee.

Zonder niks ben ik niet nergens, ga je lekker mee?

Welke andere woorden ga jij kiezen vandaag?

Luistertip: language, Tory Kellyhttps://www.youtube.com/watch?v=c_sFecP9cg8

Quote: wees voorzichtig met je gedachten, wat zij bepalen de kleur van je woorden.

De magisch magistrale vraag

Soms heb je van die bijzondere en grootse dromen. Deze zijn anders dan de gemiddelde verwerkingsdromen, want deze zijn bedoeld om alles wat je allemaal op een dag bij elkaar denkt en meemaakt een ‘plek’ te geven.

Mijn magische droom 

In mijn surrealistische ‘film’, zijn er twee hoofdpersonen. De man en het jonge zwarte, energieke paard. De man is op de vlucht en uiteindelijk wordt hij door zwaarbewapende elitetroepen ingehaald en opgepakt, net voorbij de toegangspoortjes. Het zou de douane voor reizigers op een luchthaven kunnen zijn. Of de poort naar ultieme vrijheid. Exact op het moment van zijn overmeestering begint het paard te rennen. Hij onderneemt de lange weg naar zijn ‘meester’. Instinctief voelt het paard het gevaar aan waarin de man zich bevindt en wil helpen. Hier zijn geen overdenkingen, mitsen en maren, of voorbereiding van plannen van aanpak. Gewoon doen wat je hart je ingeeft.

Moed

Moedig en voluit galopperend gaat het glimmende zwarte paard met ultieme focus richting doel, maar gelijktijdig ook richting het gevaar. Hij is op weg naar het bevrijden van dat wat vastgezet is. Het paard haalt het helaas ook net niet, want aangekomen bij de toegangspoortjes wordt hij ondanks zijn jonge en energieke kracht door een overmacht overmeesterd. Vervolgens wordt het paard vastgehouden en krijgt een spuitje toegediend. Man en paard zien elkaar niet, maar voelen elkaars nabijheid wel. Nu verschijnt onderin in dit beeld met grote letters de volgende tekst:

‘Hoe kan het anders?’

Ik wordt gelijk wakker. Zelfs in mijn droom vind ik het verschijnen van deze tekst (überhaupt een tekst) onderin het droombeeld heel bijzonder. Ik lig op bed en blijf het laatste beeld met ondertiteling in mijn hoofd geprojecteerd zien. ‘Wat een mooie vraag’ en bijzondere ontknoping’, denk ik en dagdroom mijn droom naar een ander en liefdevoller einde, waarbij mijn paard in volle galop en met gracieus gemak over de groep en toegangspoortjes heen springt en de bocht om is voordat er in de verwarring geweld gebruikt kan worden.

Ik spring op het paard en we verdwijnen samen in mijn werkelijkheid op weg naar mijzelf.

Luistertip: A horse with no name, Americahttps://www.youtube.com/watch?v=na47wMFfQCo

Overdenking; Vraag jezelf vaker af; hoe kan het anders? Vooral vanuit acceptatie het nog even helemaal niet te weten.

Laatst was mijn energieke ochtendroutine even weg. Dit keer geen terugval in oude patronen, geen lethargie gecombineerd met niet helpende gedachten. Gewoon ziek, koortsig, met als gevolg een algehele lamlendigheid. Liggend op de bank in de woonkamer, met een dekentje over mij heen gedrapeerd, staar ik naar het plafond. De fase van ‘lekker ziek op weg naar herstel’, waarbij je alweer kunt genieten van een goed boek, of een film, is nog ver weg.

Ademhaling

Ik probeer mij te concentreren op een rustige in- en uitademing om de pijn in mijn lijf te voelen en gelijktijdig te verzachten. Ik heb profijt van de consequente ochtend oefeningen, die ik ondertussen al meerdere jaren doe. Deze bestaat uit een variatie van energie opwekkende en rustgevende ademhalingsoefeningen, gecombineerd met yoga, rek- en strek oefeningen. Het is wel nu even zoeken wat helpend is, want mijn zieke lichaam wil het liefst een hoofdpijn pil en slapen. Ondertussen ga ik met enige voorzichtigheid door en merk dat de scherp kloppende hoofdpijn door deze oefening minder wordt. Uiteindelijk val ik in slaap.

Volhouden 

‘Hoe hou je de goede gewoonten vol’, is een gedachte die mij mij opkomt en waarvan ik zelf het antwoord door vallen en opstaan weet. Begin met te onderzoeken wat ‘volhouden’ voor je betekent. Bij teveel ‘volhouden’ gedachten, stel jezelf een van de meest belangrijke vragen, nl ‘wil ik het echt?’ Wees ook mild voor jezelf. Ik bedoel hiermee dat het belangrijk is om het leuk te houden. Ik doe mijn ochtendoefeningen in principe alleen van maandag tm vrijdag en geef mijzelf in het weekend vrijaf van de vrije bewegingen.

Soms ga ik in het weekend gewoon door, maar het hoeft niet. Ook speel ik met de vorm, oftewel ik volg de signalen van mijn lichaam. Als ik me moe voel, sla ik de ‘huppelen’ oefeningen over en doe in plaats daarvan andere langzamere oefeningen.

Koffie 

Mijn zoon Niek schreef een column over Wilskracht (11-01-24) en het stoppen met zijn koffie afhankelijkheid. Zelf kies ik elke ochtend heel bewust voor een dubbele espresso, nog voor de oefeningen aan. Misschien niet perse het meest gezonde onderdeel, maar ik geniet er zoveel van dat ik deze routine erin hou.

80-100 procent 

Bovenstaande doet mij aan de 80-100  procent regel denken. Oftewel, wees niet te star bij alle gezonde voornemens. Onder deze  ‘20 procent’ kan dan dat taartje, of dat wijntje etc vallen. Bij sporten is sowieso ‘rust’ een belangrijk onderdeel van de training.

Mentale training 

Stoppen met niet helpende gedachten werkt niet, of slechts tijdelijk. Je kan wel je ‘bange ego’ een handje helpen door een tijdstip af te spreken, waarop je je gepieker bv tussen 1700 en 1800 uur even de absolute ruimte mag geven. Beter is het om te oefenen met helpende gedachten en nog beter is het om bij de sturing van je gedachten te komen, de zogenaamde waarden en daaronder je overtuigingen. Als je deze overtuigingen (het verhaal) weet aan te passen, verandert je wereld.

Ik sta op en loop naar de badkamer. Gelukkig is er nog paracetamol. Tevreden over mijzelf dat ik soms ook hulp van buitenaf mag ontvangen, neem ik er gelijk maar twee en ga weer naar bed. Welke (ochtend) routine zou jij willen oppakken, of aanpassen?

Luistertip: give me strengh, Eric Claptonhttps://www.youtube.com/watch?v=pqA-peGklQo 

Quote: Verander je verhaal en je wereld verandert

Carnaval 

Ik wandel weer eens in de heuvels van Zuid-Limburg en geniet van mijn gezelschap en de schitterende natuur. In mijn eigen mooie Groningse omgeving is alles vlak en regeert vooral leegte, met de Waddenzee als ultieme bezinning op een steenworp afstand. De afwisseling van het Groningse naar het Limburgse voelt altijd weer als een vakantie ver weg. De natuur is ook hier nog in rust en toch gebeurt er al van alles. De sneeuwklokjes en de krokussen schieten alweer uit de grond en kondigen hiermee de geboorte aan van het komende voorjaar. De dichtbij stilte wordt dit keer onderbroken door vlagen geluid die over de heuvels aan komen rollen. Ik sta een moment stil en probeer mij te oriënteren waar het geluid precies vandaan komt.

‘Carnaval’, zegt mijn Zuid-Limburgse vriend. ‘De zware dreun’ komt uit alle dorpen en steden om ons heen’. Nu pas besef ik dat ik uitgerekend in het carnaval weekend mijn familie en vrienden in Limburg bezoek. Als ex Groningers doet mijn familie niet aan carnaval. De dag ervoor liepen we vrijdagmiddag door het plaatsje Kessel, waar een groot café al helemaal in gereedheid was gebracht voor de komende dagen. Het etablissement al leeg gehaald, op een paar statafels na.

De bemoedigende feestmuziek ondertussen redelijk op sterkte en enkele verklede en geschminkte gasten zittend op barkrukken in afwachting van wat zal gaan komen. ‘Dit is echt het feest die baat heeft bij omvang en volume’, denk ik en visueel deze ‘tent’ vol hossende mensen.

Vroeger

Het doet mij denken aan vroeger thuis. Mijn vader had een sprankelende humor, deze gebruikte hij vooral op feestjes en partijen. Aan de andere kant kon hij zich tegelijkertijd ook nogal cynisch uitlaten over ‘andersoortige’ feestjes, waaronder het carnaval. Desondanks ben ik nog steeds blij dat ik eenmaal het Maastrichtse carnaval voor de volle vijf dagen heb mee beleefd. Maandenlang bleef nog een soort van hoempapa dreun in mijn hoofd.

Ik begrijp dan ook de uitspraak van de Limburgse mevrouw op het nieuws dat er een geheel jaar naar toe geleefd wordt. Het maken en opbouwen van de praalwagens is een maandenlang proces en de verenigingen zijn er een jaar lang mee bezig, totdat ze weer ‘los mogen’.

Doelen stellen 

Carnaval is gemeenschapszin, saamhorigheid, plezier met elkaar en ook wel een uitputtingsslag’, zijn woorden die bij mij opkomen. ‘Het maakt ook niet uit wat voor doelen je nastreeft, wel dat ze bovenstaande op het laatste na opleveren’, overdenk ik en sla weer zo’n prachtig uitgesleten heuvellandschap paadje in richting dorp.

Ik zie twee mensen voorbij fietsen. Ze zijn nogal serieus in gesprek, wat behoorlijk in tegenstelling lijkt met betrekking tot hun olijke, kleurrijke en extravagante verschijning. ‘Wat zou het toch prachtig zijn als we, ongeacht de context, mensen in hun authentieke verschijning overal en altijd kunnen waarderen en accepteren’, zeg ik tegen mijn wandelmaatje.

‘Daar drinken we zo meteen eentje op’, antwoord mijn Bourgondische Zuid-Limburgse vriend.

Vasten

‘Het kan nu nog’, zeg ik met een grijns, want straks gaan de veertig dagen tot Pasen ‘pas op de plaats’ vasten periode in.

Hoe ziet jouw bezinning eruit?

Luistertip: mrs. Vanderbilt, Wings

Sinds een tijdje denk ik veel na over het begrip ‘thuis’, over wat dit voor mij betekent. Omdat ik vaak geheel automatisch herinneringen koppel aan muziek (en andersom), komen er allerlei prachtige toepasselijke songs bij mij binnen. Bijvoorbeeld het cryptische ‘My house, your house’ van de Australische singer-song writers en broer en zus Angus & Julia Stone. Is mijn huis ook jouw huis?, vraag ik mijzelf retorisch. Staat mijn huis ook open voor jou en zo ja hoe?

Spontaan associatief komen nu ook andere songs hierover naar boven. ‘My house’ van Lou Reed en ‘our house’ van CSNY, waarbij in beide songs de ervaringen van knusheid, veiligheid en de ervaren vrijheid van verblijven in je eigen huis wordt bezongen. Je eigen plek, waar je jezelf kunt zijn, waar geen sociale verplichtingen wonen, waar je je eigen stilte, rust en emoties ongelimiteerd mag ontmoeten. De reden van deze mijmeringen over mijn huis, is een verzoek die ik onlangs kreeg. De dochter van een vriendin (woonachtig in het westen) wil komend jaar in Groningen gaan studeren en had het briljante plan bedacht om tijdelijk bij ons te komen wonen.

Elevator Pitch

We zitten aan tafel, de maaltijd opgediend en bijpassende rode wijn en water ingeschonken. ‘Je wou nog iets bespreken’, zeg ik bemoedigend. Ik bemerk dat er zich in de ruimte een beetje meer spanning aandient. Mijn lollig bedoelde opmerking over ‘pitchen’ is niet echt helpend. Haar pitch is kort en krachtig en geeft ook nieuwe informatie.

‘Voor maximaal een jaar verblijven in het tuinhuis, voor mijzelf koken en één keer in de week voor jullie koken. ‘Een prettige uitvalsbasis’, zegt ze. Om van daaruit vrienden in Groningen te maken en uiteindelijk daar een kamer te vinden. ‘Ik betaal uiteraard’, voegt ze er snel aan toe.

Het blijft even stil 

Ik had er natuurlijk ook al eerder over nagedacht. Eerst betrof het namelijk het plan van twee vriendinnen in huis en dat was voor mij een erg duidelijke ‘no go’. Nu betreft het alleen de (bijna) 18 jarige dochter van een vriendin.

Comfort zone

Ik denk even weer aan mijn schoonmoeder Agaath. Ze woonde al langere tijd alleen en gaf verschillende keren onderdak aan familie die naar Groningen kwamen en tijdelijk onderdak en opvang nodig hadden. Iets doen voor een ander, van betekenis kunnen zijn voor de medemens stond altijd hoog op haar waarden lijst. Ze is hiermee nu een voorbeeld voor mij. ‘En ja, soms gaat dat ten koste van je eigen privacy, je eigen bubbel’, hoor ik haar in gedachten zeggen.

‘Het wordt Utrecht of Groningen’, zegt ze met een glimlach. Het leven is een avontuur.

Luistertip: My house, your house, Angus & Julia Stonehttps://www.youtube.com/watch?v=FdQDLrKhH3U 

Quote: Zorg goed voor jezelf om de ander te kunnen helpen

Over het doorbreken van patronen en tackelen van vooroordelen.

‘Zaterdag is een bezoek aan het textielmuseum gepland’, zegt mijn vriendin. We hebben een weekendje met vrienden in Brabant afgesproken. Onze zuidelijke vrienden hebben al een programma samengesteld, waaronder ook het betreffende museum.

‘Ok’, reageer ik en probeer zo neutraal mogelijk te kijken. Ondertussen bereken ik in hoeverre zo’n bezoek buiten mijn interessegebied ligt en check gelijk of ik mijn oordeel nog even uit kan stellen. ‘Wat leuk dat ze iets georganiseerd hebben’, zeg ik bemoedigend, want de blik van mijn vriendin naar mij dreigt ondertussen al richting ‘donkere wolken’ te gaan.

Vrienden museumkaart

We staan bij de balie. Helaas kan mijn vriendin niet haar standaard vriendenkorting krijgen. Haar nieuwe Vrienden van het Museum pasje ligt vergeten thuis en de huidige werkt niet meer. Blijkbaar is haar jarenlange trouwe lidmaatschap niet makkelijk te checken, want de mevrouw reageert streng en in mijn optiek niet geheel rechtvaardig of beter gezegd, niet vriendschappelijk. Gedegradeerd tot een vage kennis van het museum lopen we het gebouw van de voormalige textielfabriek in.

De website geeft al hoopvolle informatie over wat we allemaal kunnen gaan beleven, want;  ‘Het is de enige plek ter wereld waar design, kunst, mode, erfgoed én innovatie op het gebied van textiel samenkomen’, aldus de website.

Suppoosten

Naast het vele textiel valt mij vooral de grote hoeveelheid suppoosten op. Deze zijn op enig moment ruimer vertegenwoordigd dan bezoekers. Ik tref ze zittend op een bankje in een hoek met afleiding van telefoon, of behoedzaam voortschrijdend door de te beschermen zaal. Het valt mij op dat de blik meestal naar binnen is gekeerd. Ik vraag mij af, waarom het wegzakken in een telefoon (lees filmpjes bekijken, lezen, scrollen) hier wordt toegestaan, want de connectie met de omgeving staakt in mijn optiek hierdoor. ‘Of het zijn secundaire arbeidsvoorwaarden dat je je eigen ding mag doen, zolang je maar aanwezig blijft’, overdenk ik en bestudeer ondertussen een oldtime weefgetouwmachine.

Naast het vele textiel zie ik in de verte onze vrienden gearmd langs de verschillende weefgetouw attributen lopen. ‘Wat fijn dat ze elkaar in hun passie voor textiel vinden en ook nog eens hetzelfde interessetempo hebben’, denk ik.

Vroeger

Ondertussen komen er bij mij herinneringen boven van verplichte uitstapjes en wandelingen uit mijn kindertijd. Mijn vader liep altijd heel snel een museum door op zoek naar het café gedeelte. Zijn museumbezoek beperkte zich alleen tot in de vakanties, als mijn moeder ergens weer cultuur wilde beleven en mijn vader en mijn broer en ik ‘dan maar meegingen’. 

Mijn moeder deed hoopvolle pogingen om ons enige culturele interesse bij te brengen, echter mijn vaders houding had op dit gebied toen blijkbaar meer invloed. Geholpen door deze herinnering, word ik mij opeens bewust dat deze oude ‘film’, deze sluimerende oude overtuiging, deze oude patronen van ongeïnteresseerdheid en een oordeel voor wat niet direct in je straatje past, even weer ‘naar boven komt’. Ik beken dat textiel nu niet perse tot mijn directe interessegebied behoort en toch loop ik met deze bewustwording opeens wat lichter en nieuwsgieriger door het gebouw.

‘Doe eens iets buiten je comfortzone’ zegt het avontuurlijke deel in mij. Ik ga zitten en neem het informatiefilmpje over de geschiedenis van textiel en de textielindustrie tot mij. Even later word ik met schok wakker en realiseer me dat de zich repeterende film van vijftien minuten al minstens twee keer voorbij moet zijn gekomen.

‘Langzaam slenteren leidt tot wazige bewustwording, sloomheid en trance’, besluit ik verontschuldigend en besef dat een stap buiten mijn comfortzone niet gelijk tot passie hoeft te leiden. ‘Was het interessant?’, vraagt mijn vriendin die mij aantreft in de videohoek.

Ik analyseer razendsnel haar glimlach en intonatie op ironie en vraag haar om het grote boek uit de museumwinkel over de geschiedenis van de textielindustrie in Tilburg op mijn verlanglijstje voor mijn komende verjaardag te plaatsen.  Gelukkig kan ze deze humor begrijpen en we lopen gearmd, vergezeld door onze vrienden, richting een café ergens in Tilburg.

Luistertip: Fashion, lady gaga https://www.youtube.com/watch?v=9fU60gxNScI

Quote: doe eens een kleine stap buiten je comfortzone